
بلز پاسكال
1662- 1623 ¡ فرانسوي
بلِز پاسكال فردي با استعدادهاي خارقالعاده در زمينههايي از رياضيات گرفته تا اختراعات كاربردي بود. با اين حال، تمركز اصلي زندگي او جستجوي روحانياش بود كه آن را به گونهاي فراموشنشدني با نثر منحصربهفرد خود شرح داده است.
در سال ۱۶۲۳ در کلرمون فران واقع در مرکز فرانسه به دنیا آمد. زمانی که سه ساله بود، مادرش را از دست داد. پنج سال بعد به پاریس نقل مکان کردند و در آنجا پدر خانواده بر تحصیل فرزندانش متمرکز شد. بلِز که کودکی اعجوبه بود، در سن هفده سالگی اثری در باب هندسهی تصویری منتشر کرد. او مهارتهای کاربردی نیز داشت که در اختراع ماشین حساب موسوم به پاسکالاین مشهود است. امروزه پاسکالاین را اولین ماشین حساب دیجیتال تاریخ میدانند.
رحمت و خلاقیت
در سال ۱۶۴۶ با ژانسِنیستها آشنا شد. آنها پیروان یک فرقهی زاهدانهي کاتولیکی بودند و رحمت الهی را به عنوان کلید رستگاری پذیرفته بودند. او به طور روزافزونی جذب موضوعات مذهبی شد ولی کارهای علمی خود را هم ادامه داد و به آزمایش نظریات گالیله، ساختن ابزاری برای اندازهگیری فشار هوا و مطالعه روی ماهیت خلأ پرداخت. او طی آزمایشهای خود، به طور تصادفی یک سرنگ پیشرفته اختراع کرد و مبانی نظری دستگاههای پرس هیدرولیک را شرح داد (واحد اندازهگیری فشار و قانون پاسکال در فیزیک، مثلث خیام- پاسکال در ریاضی و شرطبندی پاسکال در دفاع از وجود خداوند، به افتخار او نامگذاری شدهاند).
تفکراتش پس از ماجرای معنوی «شب آتش» در سال ۱۶۵۴، به طور فزایندهای به سوی مذهب معطوف شد. در سال ۱۶۵۵ برای گوشهنشيني به دیر پورت رویال دِشان (قرارگاه اصلی مسیحیان ژانسِنی در خارج از پاریس) رفت و چهار سال بعدی را به رفت و آمد میان این دیر و پایتخت گذراند. در این دوران بود که دو اثر مشهورش را نوشت: «نامههای ایالتی» و «تفکرات». نخستین اثر در قالب نامههایی در دفاع از یک عضو فرقهی ژانینیسم است. این عضو، انجمن یسوعیان (رقیبان ژانسِنیستها) را به خاطر منطق مغالطهآمیزشان مورد نقد قرار داده و به همین دلیل، در یک دادگاه دینی در حال محاکمه بود. این اثر تا حدی به دلیل وضوح سبک نوشتاریاش، مخاطبان زیادی پیدا کرد و منتقدان بعدی آن را «آغازگر نثر فرانسوی مدرن» ميدانند.
«تفکرات» بین سالهای ۱۶۵۷ تا ۱۶۵۸ نوشته شد. این اثر در اصل یادداشتهایی بود که برای یک کتاب سفارشی به نام «دفاع از دین مسیحی» نوشته شده بود و به دلیل مرگ پاسکال نیمهکاره ماند. این یادداشتها کشمکشهای ذهنی نویسنده را منعکس میکنند و بر نارسایی معنوی انسانهایی تمرکز دارند که به خاطر بلندپروازیهایشان در عذابند؛ آرزوهایی که بدون حضور خداوند محقق نمیشوند. به عقیدهی پاسکال، این «وجود برتر» تاکنون تنها به واسطهی عیسی مسیح به بشر نزدیک شده است. مسیح با بر دوش کشیدن رنج انسان، خود را واسطه کرد تا بشر از این طریق بتواند به خداوند نزدیک شود.
پس از آن، به تشویق مافوقان خود در پورت رویال دِشان، به مطالعهی علم و هندسه بازگشت. با این حال، بیماری - که همیشه با آن درگیر بود - در کارش اختلال ایجاد کرد و سه سال آخر زندگی کوتاه خود را تماماً وقف کارهای خیر و مراقبت از روح خود کرد. او در سال ۱۶۶۲ در سن ۳۹ سالگی با دردی جانکاه احتمالاً ناشی از سرطان معده، درگذشت.
دیدگاه خود را بنویسید