کتاب عمومی 
کودک و نوجوان 
لوازم تحریر 
کتاب کمک درسی 
تبصره‌ی ۲۲
۱۹۶۱ ¡ ایالات متحده
جوزف هِلِر (۱۹۲۳- 1999)
جوزف هلر رک و راست می‌گفت که تجربه‌ی خدمتش در نیروی هوایی ایالات متحده در جنگ جهانی دوم اصلاً وحشتناک نبوده و شصت مأموریتش در نقشِ بمب‌انداز، بی‌دردسر پیش رفته‌اند. با این حال، همین تجربه‌های دوران جنگِ او بذری را کاشتند که شانزده سالِ بعد ثمر داد: تبصره‌ی 22، یکی از مشهورترین رمان‌های ضد جنگِ جهان.
قصه‌ی رمان هلر در سال ۱۹۴۴ در یک پایگاه هواییِ خیالیِ ایالات متحده در جزیره‌ای در غرب ایتالیا اتفاق می‌افتد و دیوانه بازی‌های عجیب و غریبِ مردهایی را روایت می‌کند که با بمب‌افکن‌های بی 25، آلمانی‌های در حالِ عقب‌نشینی تدریجی از شبه جزیره‌ی ایتالیا را بمباران می‌کنند. تبصره‌ی ۲۲ خواننده را بارها به خنده می‌اندازد اما در پس طنزِ تیره و تارش، يأس ناشی از بیهودگیِ تلاش و تقلای انسان و عظمت بلاهت انسانی هویداست. سروان جان یوساریان، شخصیت مرکزیِ قصه، ضد قهرمانی کلاسیک است؛ وصله‌ی ناجوری که فقط می‌خواهد «تا ابد زندگی کند یا دست کم در تلاش برای رسیدن به این هدفه بمیرد.» حشم و نفرتِ او آلمانی‌ها را - که در تمام قصه چندان به چشم نمی‌آیند - نشانه نمی‌گیرد. بلکه همه‌ی کسانی که ممکن است او را به كشتن بدهند، مخصوصاً مافوق‌هايش، آماجِ خشم و نفرتش می‌شوند. در زمان هلر، سلسله مراتب نظامی به گروتسک‌ترین و مبالغه‌آمیزترین شکلِ تصورپذیر در قالب طنز بازنمایی شده است. مثلاً یک افسرِ خرده پا اتحادیه‌ای جهانی را اداره می‌کند که نه تنها سربازان دشمن هم عضوش هستند، بلکه او را به بمبارانِ هم‌رزمانِ خودش، آن هم در کمال خرسندی و سرخوشی، سوق می‌دهد. ستوانی هم که فقط رژه‌های نمایشی برایش مهم‌اند و نام خانوادگیِ آلمانی‌اش - شایسکوف - را حتی نمی‌شود به انگلیسی چاپ کرد، ژنرال می‌شود. هلر، در قالبی طنازانه، نشان‌مان می‌دهد که سلسله مراتب نظامی (استعاره‌ای برای کل جهان) چگونه هزارتویی ابزورد و دیوان‌سالارانه آفریده که نمی‌گذارد هیچ تلاشی نتیجه بدهد و هیچ آرزویی محقق شود. اما، با وجود طنزآمیز بودنِ کتاب، صحنه‌های مرگِ خشونت‌بارِ آدم‌ها به شکلی آزارنده واقع‌گرایانه وصف شده‌اند و خواننده را تکان می‌دهند.
تبصره‌ی ۲۲ نمونه‌ای عالی از طنز سیاه است و در زمان مناسبی هم منتشر شد. پادفرهنگ نوپای دهه‌ی ۱۹۶۰ جامعه را پذیرای چنین اثری کرده بود و حمله‌های شوخ‌طبعانه‌ی هلر به کاپیتالیسم و، به طور کلي‌تر، به دوروییِ فرهنگ آمریکایی به مذاق خوانندگان خوش می‌آمد. در دوره‌ی اعتراض‌ها علیه جنگ ویتنام، فروش این کتاب بیشتر هم شد و تبصره‌ی ۲۲ جایی میان آثار اعتراضی کلاسیک یافت.
شما می توانید این کتاب به همراه هزاران عنوان کتاب دیگر را از فروشگاه اینترنتی بوک شهر تهیه فرمائید
دیدگاه خود را بنویسید