معرفی رمان دفترچه طلایی

دفترچه‌ی طلایی

۱۹۶۲ ¡ انگلستان

دوريس لسینگ (۱۹۱۹- 2013)

دوريس لسینگ برای توصیف جهان شخصیت‌های زنش در رمان دفترچه‌ی طلایی از تعبیر «پیله‌ی جنون» استفاده می‌کند؛ شخصیت‌هایی که تعارضی شدید میان خواسته‌های جنسی و آرمان‌های سیاسی‌شان می‌بینند و در جامعه‌ای پرورش یافته‌اند که هر دوی این‌ها را از زنان دریغ می‌کند. بعضی از آنها تا پای روان‌گسیختگی پیش می‌روند و یکی‌شان خودکشی می‌کند. قصه‌ی این زن‌ها قصه‌ی سرگشتگیِ روانی است و در قالب روایتی چند سطحی و سردرگم‌کننده گفته می‌شود. بیرونی‌ترین و روترین سطح روایت سطح زندگی عادی روزمره است. این سطح از روایت که دوریس عنوان «زنان آزاد» را برایش انتخاب کرده، حول دوستی آنا وولف، رمان‌نویسی که چند وقتی است حس می‌کند نمی‌تواند بنویسد، و دوستش مالی مي‌گردد. سطوح زیرینِ روایت را چهار دفترچه‌ی آنا عرضه می‌کنند: دفترچه‌ی سیاه که حاوی تأملات آنا درباره‌ی سال‌های زندگی‌اش در رودزیای جنوبی (مستعمره‌اي بریتانیایی که نظام تفکیک نژادی بر آن حاکم بود) است؛ دفترچه‌ي سرخ كه آنا، كه زماني كمونيست بوده، افكارش درباره‌ي كمونيسم را در آن مي‌نويسد؛ دفترچه‌ي زرد كه روابط عاشقانه‌ی عمدتاً نافرجام اِلا «خودِ دیگرِ» خیالیِ آنا، را روايت مي‌كند؛ و دفترچه‌ي آبي كه آنا ياداشت‌هاي روزانه‌اش را در آن مي‌نويسد.

هر دفترچه قصه‌اي مجزا مي‌‌گوید اما پایان همه‌ی این قصه‌ها برای راوی ناخوشایند است. اين قصه‌ها، در كنار هم، آشفتگي روانيِ فزاينده‌ي آنا و نيازش به مرزكشي ميان عرصه‌ها و جنبه‌هاي مختلف زندگی‌اش را نشان‌مان مي‌دهند. چيزي كه آنا به آن نياز دارد و سراغش می‌رود، دفترچه‌ی پنجم است؛ دفترچه‌ای طلایی که به همه‌ی دفترچه‌های دیگر معنا دهد و به این ترتیب، نوعی حسِ تمامیت، انسجام و فهم به آنا ببخشد.

این زمان چندلایه، با وجود شیوه‌ی بدیع و ظریف قصه‌گویی‌اش، در آغاز به مذاق منتقدان چندان خوش نیامد و حتی با واکنش‌هایی آشکارا خصمانه مواجه شد. خیلی از خوانندگان ساختار نوآورانه‌ی کتاب را نادیده می‌گرفتند و بن‌مایه‌اش را به «جنگ دو جنسِ» زن و مرد تقلیل می‌دادند. حتی جنبش نویای آزادی زنان در دهه‌ی ۱۹۶۰ این رمان را کتاب مقدسِ فمینیست‌ها به حساب مي‌آورد. با همه‌ی این‌ها، دفترچه‌ی طلایی از آزمون زمان سربلند بیرون آمده و حالا خیلی‌ها معتقدند همین اثرِ مهم لسینگ بود که جایزه‌ی نوبل ادبیات را برای او به ارمغان آورد؛ اثری که پلی بود میان رمان‌هاي واقع‌گرای ابتدایی او و قصه‌های «فضای درونی» و داستان‌های علمی تخیلیِ پرماجرای بعدی‌اش.

شما می توانید این کتاب به همراه هزاران عنوان کتاب دیگر را از فروشگاه اینترنتی بوک شهر تهیه فرمائید