معرفی فلاسفه مو دزو

مو دزو

430- 470 ق‌م، چینی

مو دزو (استاد مو) در قلمرو پادشاهی لو در شمال چین متولد شد و احتمالاً بَرده یا مجرم بود. او ابتدا آموزش نجاری دید و بعدها به عنوان یک مهندس نظامی استخدام شد. پیشینه‌ی فرودست و عمل‌گرایی، باعث شد مکتب کنفوسیوس و تأکیدش بر آداب را کنار بگذارد و عقایدی را مطرح کند که برای طبقه‌ی پیشه‌ور چین جذاب‌تر باشند. مو دزو معتقد بود که هم‌نوایی با رفتارهای سنتی، باعث درستی اخلاقی اعمال شخص نمی‌شود و باید درصدد یافتن مسیری عینی و عملی برای تعیین ارزش‌های اخلاقی باشیم. او با رد باور کنفوسیوسیِ لزوم سرسپردگی به خانواده و خاندان، به حمایت از عشق به تمامی انسان‌ها برخاست و اعلام کرد که «راه بهشت، عشق به همگان است». اصول اخلاقی عمل‌گرای او، بر پیشبرد رفاه عمومی جامعه مبتنی بود. از نظر او هر اقدام منجر به بهبود ثروت و نظم اجتماعی و رشد جمعیت، فضیلت بود. او معتقد بود حاکمان باید از خود نوع‌دوستی نشان بدهند و از جنگ بپرهیزند.

مو دز و پیروان زیادی پیدا کرد و تعالیمش در کتاب مو دزو- برگرفته از نام خودش- گردآوری شد. این کتاب شامل ۷۱ فصل بود که امروزه ۵۳ فصل آن باقی‌مانده است. موهیسم در ابتدا به عنوان رقیبی برای آیین‌های کنفوسیوسی و دائو قد برافراشت اما سلسله‌ی چین (۲۰۶-۲۲۱ ق‌م) آن را سرکوب کرد و دیگر هرگز احیا نشد.