معرفی فلاسفه هراكليتوس

هراكليتوس

حدود 535 تا 475 ق.‌م، يوناني

هراکلیتوس متفکر یونانی در شهر افسوس در ترکیه‌ی امروزی زندگی می‌کرد. معروف است که او کتابی فلسفی نوشته که در دنیای باستان وسیعاً مورد مطالعه بوده، اما امروزه تنها بخشهای پراکنده‌ای از این کتاب- آن هم به نقل از نویسندگان دیگر - باقی مانده است. هراکلیتوس در خانواده‌ای اشرافی متولد شد. او افسرده و مردم‌گریز بود و تصور می‌کرد که «بیشتر مردم بد هستند». وی معتقد بود که آتش، عنصر بنیادین جهان است. به باور او جهان هستی ابدی دارد؛ «نه توسط خدایان خلق شده و نه انسان‌ها»؛ و همواره در حال تغییر است. بنا بر گفته‌ی او «هرگز نمی‌توانید در یک رودخانه دو بار قدم بگذارید» زیرا آن رودخانه هرگز بین هیچ دو لحظه‌ای یکسان نیست. او همچنین معتقد بود که آمیزش اضداد، ماهیت جهان را تشکیل می‌دهد؛ و «راه بالا و راه پایین با هم یکی و یکسانند».

هراکلیتوس به دلیل کنار هم قرار گرفتن اضداد، جنگ و نزاع را یک ضرورت می‌دانست و کاربرد مجازات برای اجبار مردم به رفتار بهتر را تحسین می‌کرد. البته از نظر او هیچ‌کس واقعاً نمی‌تواند تغییر کند زیرا «شخصیت هرکس، مقدر شده است». گفته می‌شود او در اثر پوشاندن خودش با پِهن گاو برای درمان نوعی بیماری، درگذشت.