
هيرونيموس بوس
حدود 1450 تا 1516 § هلندي
هيرونيموس بوس را شايد بتوان بزرگترين نقاش موضوعات تخيلي داشت كه آثار فراموشنشدنياش پس از گذشت حدود 500 سال از مرگش همچنان بينندگان را مجذوب و متحير ميكند.
یوس (که با تلفظ آلمانی نامش «بوش» نیز مشهور است) از جمله نقاشان بزرگی محسوب میشود که آثارش بیدرنگ قابل تشخیص هستند. موجودات هیولایی و مناظر ترسناکش هم در فرهنگ عامه و هم در فرهنگ فاخر به چشم میخورند و به بخشی از سنت فکری و تصویری مشترک ما تبدیل شدهاند. پس از کشف دوبارهی آثار بوس در اواخر قرن نوزدهم، سرشت و انگیزههای هنری او موضوع گمانهزنیهای بسیاری قرار گرفت. این گمانهزنیها به دلایل متعددی پیش آمدند: آثار بسیار غریب و تأثیرگذاری داشت، اطلاعات ما دربارهی دوران کاریاش بسیار اندک بود و به علاوه، او برای قرنها تقریباً فراموش شده بود. برخی بوس را دیوانه، شیطانپرست یا یک معتاد فاسد معرفی کردهاند. در نقطهی مقابل، برخی او را یک هنرمند حکیم دانستهاند که از طریق آثارش به بررسی قلمروهای پنهان اندیشهی مسیحی میپرداخت. بر خلاف چنین نظریات متنوعی، شواهد رسمی نشان ميدهد که او اعتقادات مذهبی کاملاً متعارفی داشت و عضو محترمی از جامعه محسوب میشد- نه یک فرد غیر عادی، گوشهنشین یا بدعتگذار.
بنا بر آنچه میدانیم، بوس کل زندگی خود را در شهر سِرتوخِم بوس گذراند و نام مستعارش (بوس) را که که گاه آثارش را با آن امضا میکرد، از اسم این شهر برگرفت. نام اصلی او يروم فان آكن بود. هیرونیموس در واقع شکل لاتین يروم و بوس نسخهی کوتاه شدهی نام این شهر است. سرتوخم بوس که امروزه در جنوب هلند، در نزدیکی مرز بلژیک قرار دارد در آن زمان یکی از شهرهای اصلی دوک نشین برابانت بود و تحت حاکمیت دوکهای بورگوندی قرار داشت. این شهر از مراکز در حال رشد منطقه و محل استقرار بسیاری از نهادهای مذهبی به ویژه کلیسای گوتیک بزرگ سینت یان (یوحنای قدیس) بود. این کلیسا در سال ۱۵۵۹ به مرتبهی کلیسای جامع ارتقا یافت و هنوز هم شاخصترین بنای این شهر است.
هیچ مدرکی از زمان تولد بوس موجود نیست اما نخستین دفعهای که نامش در جایی ثبت شده مربوط به سال ۱۴۷۴ است. او احتمالاً در اواسط قرن به دنیا آمد. پدر، پدربزرگ جد و سایر بستگان او نقاش بودند اما متأسفانه تقریباً هیچ نمونهای از آثار آنها باقی نمانده و بنابراین نمیتوان گفت که بوس ممکن است چه چیزهایی از آنها آموخته باشد. در واقع اطلاعات کمی دربارهی زندگی بوس ثبت شده اما میدانیم در حدود سال ۱۴۸۰ با زنی از یک خانوادهی ثروتمند محلی که بسیار بزرگتر از خودش بود، ازدواج کرد.
دیدگاه خود را بنویسید