شروع داستان هزار و یک شب به نقل از پادشاهی از ساسانی با عنوان شهریار پادشاه و روایتگر آن شهرزاد دختر وزیر است اکثر ماجراهای آن در بغداد و ایران می‌گذرد گذرد و داستان‌های آن را از ریشه ایرانی دانسته‌اند که تحت تاثیر آثار هندی و عربی بوده است اینکه داستان‌های هزار و یک شب مشخص و روشن باشند و تعداد آنها دقیقاً هزار و یک باشد چندان واقعی به نظر نمی‌رسد اما داستان‌های زیادی زیر نام هزار و یک شب نوشته شده است به گفته علی اصغر حکمت این کتاب پیش از دوره هخامنشی در هند به وجود آمده و قبل از حمله اسکندر به فارسی ترجمه شده است و در قرن سوم هجری زمانی که بغداد مرکز علم و ادب بود از پهلوی به عربی برگردانده شده است اصل پهلوی کتاب ظاهراً از زمانی که به عربی ترجمه شده از میان رفته است نسخه کنونی فارسی را عبداللطیف تسوجی در زمان محمد شاه و پسرش ناصرالدین شاه به فارسی درآورد و به چاپ سنگی رسید هزار و یک شب نامی است که از زمان ترجمه تسوجی در دوره قاجار در ایران شهرت یافته و نام قدیم آن هزار افسان بوده است نخستین ترجمه هزار و یک شب به زبان‌های اروپایی در قرن شانزدهم میلادی به دست آنتوان گالان به فرانسوی در آمد و در سال ۱۷۰۴ میلادی منتشر شد ۳ ریچارد برتون نخستین ترجمه انگلیسی این کتاب را در ۱۸۸۵ عرضه کرد بورخص همه آثارش را مدیون هزار و یک شب می‌دانست و تاثیر آن بر بسیاری از نویسندگان معروف جهان از جمله کسانی چون جیمز جویس انکارناپذیر است