آیشمن در اورشلیم

جنجال‌برانگیزترین کتاب درباره اردوگاه کار اجباری آشویتس را می‌توان آیشمن در اورشلیم دانست. وقتی جنگ جهانی دوم به پایان رسید، فاجعه‌های انسانی آن به مرور شروع به آشکار شدن کرد. اردوگاه آشویتس محل نگهداری یهودی‌ها یکی از هیمن مکان‌ها بود. پس از پایان جنگ جهانی، محاکمه عاملان این جنایت‌ها در دادگاه نظامی بین‌المللی نورنبرگ شروع شد. دفاعیات و اتهامات این دادگاه‌ها برکسی پوشیده نبود. همه نظامی‌های حضور یافته در این دادگاه به نژادپرستی، فاشیسمو جنایت جنگی علیه بشریت متهم شده بودند. در این آدولف آیشمن در اورشلیم محاکمه شد و اظهارات او در دادگاه توجه جهانی را به خودش جلب کرد. آدولف آیشمان یکی از عاملان اصلی تبعید یهودیان اروپا طی هولوکاست بود. وی مسئول «اداره ی امور مربوط به يهوديان» در «دفتر مرکزی امنيت رايش» بود. پس از کنفرانس وانزه (Wannsee) در ۲۰ ژانويه ۱۹۴۲ که در آن سران بلندپايه ی رژيم نازی تصميم به اجرای «راه حل نهايی» برای نابودسازی کامل يهوديان گرفتند، آيشمن مسئول و همچنين طراح اصلی انتقال يهوديان از آلمان، اروپای شرقی، جنوبی و غربی به اردوگاهای مرگ و کوره های آدم سوزی بود. تقریبا هیچ کدام از سران نازی در دادگاه‌ها از فاشیسم دفاع نکردند. اما آیشمن دفاعیه مختص به خودش را داشت که گاهی قاضیان را سردرگم می‌کرد. او که به خوبی فلسفه و حقوق را می‌شناخت در دفاع از خود چنین استدلال کرد که او پیرو اخلاق کانتی است. اخلاق کانتی بر پایه اندیشه‌های ایمانوئل کانت، فیلسوف ایده‌آلیست آلمانی پایه‌ریزی شده است. کانت وظیفه‌گرایی را بخشی از اخلاق می‌دانست و آیشمن با ارجاع به این موضوع ادعا می‌کرد که خودش را از نظر اخلاقی موظف به اطاعت از دستورات هیتلر می‌دانسته است. به همین دلیل وکیل او در دادگاه دائم به خبرنگاران تاکید می‌کرد که «آيشمن خود را تنها در برابر خدا گناهکار می داند و نه در برابر قانون.» هانا آرنت در کتاب آیشمن در اورشلیم با بررسی اظهارات آیشمن در دادگاه به مسئله ر و ابتذال آن پرداخته است.