معرفی رمان بیگانه

بیگانه

1942 ¡ فرانسه

آلبر کامو (۱۹۱۳- 1960)

بیگانه که نام آلبر کامو، فیلسوف فرانسوی، را سر زبان‌ها انداخت، قصه‌ی آخرین روزهای عمر مردی است به نام مرسو که از ساکنانِ فرانسوی‌تبارِ الجزایر (مستعمره‌ی آن زمانِ فرانسه) است. در شروع ،کتاب مرسو خبردار می‌شود که مادرش مرده اما، به جای این که سوگواری کند، جوری که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده، روال روزمره‌ی زندگی‌اش را پی می‌گیرد و بعدش هم با همکارش ماری سر و سِرّّ پیدا می‌کند. بعدتر، میان مرسو و مردی عرب که نامش را نمی‌دانیم اما این قدر می‌دانیم که برادر معشوقه‌ی همسایه‌اش ریمون است، دعوایی راه مي‌افتد. در این دعوا، مرد عرب ریمون را با چاقو زخمی می‌کند و برای مرسو خط و نشان می‌کشد. مرسو هم مرد عرب را مي‌كُشد. همه‌ی این‌ها در نیمه‌ی اول کتاب اتفاق می‌افتد و در نیمه‌ی دوم، ماجرای دستگیری و محاکمه‌ی مرسو به اتهام قتل را دنبال می‌کنیم.

گرچه قصه را از زبان راوی اول شخص می‌شنویم، با مرسو احساس نزدیکی نمی‌کنیم چون او هیچ پیوند عاطفی‌ای با جهان پیرامونش ندارد. مثلاً وقتی مادرش می‌میرد، نشانی از اندوه در او نمی‌بینیم. او در برابر دوست دخترش ماری هم بی‌اعتنا به نظر می‌رسد و حتی اعتراف می‌کند که ماری را دوست ندارد. اما کامو با به تصویر کشیدنِ واکنش‌های جسمیِ شدیدِ مرسو به جهان - مثلاً لذتش از شنا در دریا - کاری می‌کند که سردیِ او کم‌تر آزارمان دهد. این وجه جسمانیِ مرسو در توصیف‌های کامو از محیط اطراف او، مخصوصاً گرمای سوزان و روشنایی کورکننده‌ی آفتاب، عیان‌تر مي‌شود. مرسو، در مواجهه با چنین محیطی، چنان گیج و منگ می‌شود که وقتی می‌گوید مرد عرب را به خاطر داغیِ آفتاب کشته، حرفش باورکردنی به نظر می‌رسد. این تصویر معوج از واقعیت بازتابی است از فلسفه‌ی کامو که می‌گوید دقیقاً چون زندگی بي‌معناست، ما معنایی به آن می‌دهیم، حتی اگر شده معنایی ابزورد (مهمل).

در جریان محاکمه، دادستان سوگواری نکردنِ مرسو برای مادرش را مدرکی دال بر سنگدلیِ او و توجیهی برای حکم اعدامش مي‌خواند. مرسو، حتی برای نجات جان خودش، درباره‌ی احساساتش دروغ نمی‌گوید و وقتی کشیشِ زندان سعی می‌کند با حرف‌هایی درباره‌ی زندگی پس از مرگ، او را آرام کند، خشمگین می‌شود و او را پس می‌زند. کامو کاری می‌کند که خواننده درباره‌ی واکنش‌های انسانیِ عموماً پذیرفته شده به تردید بیفتد و از خودش بپرسد که آیا اساساً می‌شود از پوچی اوضاع انسانی فرار کرد یا نه.

شما می توانید این کتاب به همراه هزاران عنوان کتاب دیگر را از فروشگاه اینترنتی بوک شهر تهیه فرمائید