مجمع الجزایر گولاگ یه کتاب از الکساندر سولژنستین، نویسنده روس زبان هستش.
زمستان سال هزار و نهصد و هفتاد و چهار بود که زمزمه انتشار زیرزمینی و غیر قانونی یه کتاب به اسم مجمع الجزایر گولاگ، بین مردم روسیه پیچیده بود. کم کم نسخه های این کتاب به دست خیلی ها رسید و بعد یه زمان کوتاه، کل روسیه راجب مجمع الجزایر گولاگ حرف می زدن.
الکساندر سولژنستین بدون اینکه به اسناد بایگانی شده و حکومتی شوروی دسترسی داشته باشه، اما وقایع و نکته های خیلی مهمی رو بیان کرد.
برای مثال، ادعای شولژنستین راجب مسئول پیدایش گولاگ، کلی توی روسیه حاشیه پیدا کرده بود. الکساندر سولژنستین مدعی بود که این لنین بود که گولاگ رو تاسیس کرد، نه استالین.
البته این نکته هم ناگفته نمونه که خیلی از آمارها و ادعاهای سولژنستین راجب گولاگ، بعد انتشار بایگانی های حکومت شوروی و علنی شدن خیلی از مدرک ها، غلط از آب در اومده. اما از همه این ها گذشته، اهمیت کتاب مجمع الجزایر گولاگ به این ها نیست. مسئله قابل توجه و حائز اهمیت توی کتاب مجمع الجزایر گولاگ، تاریخ نگاری و شرح حال اون از احوال زندان و زندانی ها، جامعه ای که توی زندان شکل گرفته و جامعه شناسی قابل توجه سولژنستین، گفتن مسائل اخلاقی ای که زندانی ها پیش روی خودشون داشتن، و کلی از گفته های زندانی ها که بین مردم، دروغ شمرده می شده، اما با انتشار کتاب مجمع الجزایر گولاگ خیلی از اون ها برای مردم قابل باور شد می باشد.
سولژنستین، توی نهایت امانت داری ممکن برای یه نویسنده، تلاش کرده که اتفاقاتی که توی زندان، برای زندانی ها و خودش افتاده رو برای مخاطب تعریف کنه.
ترس و وحشت ناشی از پلیس مخفی، ترسیم دوراهی های اخلاقی زندانی ها و مردم عادی، اضطرابی که همیشه همراه مردم بوده، این ها چیزایی هستن که سولژنستین با نوشتن مجمع الجزایر گولاگ، تلاش کرده که به جامعه جهانی و حتی مردم روسیه بگه.
یه جا از کتاب میخونیم:
نوع دیگری از اقناع هم داریم که مختص اعضای حزب است (اگه تو کشورمون کمبود و حتی قحطی وجود داره، به عنوان یک بلشویک باید تصمیمت رو بگیری: آیا میتونی اذعان کنی به اینکه همه چیز زیر سر کل حزبه؟ یا کل حکومت؟) رئیس پایانه ی کتان دستپاچه میگوید:البته که نه! (پس شجاع باش و تقصیر رو گردن بگیر) و گرفت.